Meerwaarde op aandelen voor belastingplichtige vennootschappen anno 2018 – valkuilen en opportuniteiten

Via de pers en sociale media bereikte ons het bericht dat verkoop van de aandelen van RSC Anderlecht door minderheidsaandeelhouders vóór 31 december 2017 diende uitgevoerd te worden en dit om fiscale redenen.  Wat zijn nu juist de wijzigingen inzake meerwaardebelasting die door het zomerakkoord geïmplementeerd werden?

Wat zal er veranderen?

Vóór de hervormingen ingevoerd door het zomerakkoord (zie ook vorig artikel), waren meerwaarden op aandelen vrijgesteld van vennootschapsbelasting indien:

• het een deelneming (aandelen in een vennootschap) betreft;
• de dividenden verkregen uit die deelneming in aanmerking kwamen voor de Definitief Belaste Inkomsten (“DBI”) regel (taxatievoorwaarde van de uitkerende vennootschap), waardoor de dividenden voor 95,00% vrijgesteld worden;  en
• de deelneming moest gedurende een ononderbroken periode van ten minste een jaar in volle eigendom zijn behouden (detentievoorwaarde).

In tegenstelling tot de regels voor dividenden was er voor de meerwaardevrijstelling geen minimum participatievoorwaarde (10,00% of 2,5 miljoen EUR aanschaffingswaarde).  De afwezigheid van de participatievoorwaarde maakte België juist aantrekkelijk t.o.v. onze buurlanden zoals Nederland en Luxemburg.  Noteer wel dat voor grote ondernemingen een afzonderlijke heffing gold van 0,412% op de gerealiseerde meerwaarde. Meerwaarden die niet aan de detentievoorwaarde (maar wel aan de taxatievoorwaarde) voldeden werden belast tegen 25,75%.

Vóór de hervorming

Detentieperiode < 1 jaar

• 25,75%            taxatievoorwaarde vervuld
• 33,99%            taxatievoorwaarde niet vervuld

Detentieperiode > 1 jaar

• 0,412%           geen KMO en taxatievoorwaarde vervuld
• vrijstelling      KMO en taxatievoorwaarde vervuld

Ná de hervorming

Aanslagjaar 2019

Detentieperiode < 1 jaar

• 25,50%            taxatie-/participatievoorwaarde vervuld (onder voorwaarden 20,40% voor KMO)

Detentieperiode > 1 jaar

• vrijstelling       taxatie-/participatievoorwaarde vervuld (indien niet vervuld 29,58% of onder voorwaarden 20,40% voor KMO)

Aanslagjaar 2021

Detentieperiode < 1 jaar

• 25,00%            taxatie-/participatievoorwaarde vervuld (indien niet vervuld 25,00% of onder voorwaarden 20,40% voor KMO)

Detentieperiode > 1 jaar

• vrijstelling       taxatie-/participatievoorwaarde vervuld (indien niet vervuld 25,00% of onder voorwaarden 20,00% voor KMO)

Door voormelde hervorming wordt de meerwaardevrijstelling volledig gesynchroniseerd met de DBI-aftrek.  Dit heeft belangrijke gevolgen:

• one taints all principe:  vóór de hervorming was het zo dat bij vervreemding van een besmet aandeel (d.i. een aandeel dat niet in aanmerking kwam voor de DBI-aftrek) in een heel aandelenpakket de volledige meerwaarde niet werd vrijgesteld.  Ná de hervorming is het duidelijk dat er wel een proportionele vrijstelling mogelijk is (zoals bij de DBI-aftrek);
• vervreemding van een deel van een kwalificerende participatie:  veronderstel dat een belastingplichtige een kwalificerende participatie heeft (meer dan 10,00% of
  2,5 miljoen EUR) en dat deze slechts een deel (bv. minder dan 10,00%) van zijn kwalificerende participatie vervreemdt.  Alhoewel niet uitdrukkelijk vermeld in de wet is de rechtsleer het erover eens dat in voormeld geval de meerwaardevrijstelling van toepassing zou moeten zijn;  en
• ruil van aandelen:  wanneer een Belgische vennootschap onder voorwaarden aandelen inbrengt in een Belgische dan wel Europese vennootschap in ruil voor nieuwe aandelen van de inbreng genietende vennootschap, is deze meerwaarde (tijdelijk) vrijgesteld onder de Fusierichtlijn.  Hierdoor is het dus mogelijk om besmette aandelen te ruilen voor onbesmette aandelen (onder de in de Belgische wetgeving geïmplementeerde bepalingen van de Fusierichtlijn) en vervolgens een vrijstelling te vragen op basis van de hierboven beschreven vrijstelling voor meerwaarde op aandelen.  De Belgische wetgever heeft daarom een antimisbruikbepaling voorzien waardoor de meerwaardevrijstelling beperkt wordt tot de meerwaarde die is aangegroeid ná de aandelenruil.  Noteer dat deze bepaling enkel betrekking heeft op aandelen die niet aan de taxatievoorwaarde voldoen.  Waarom de detentie- en/of de participatievoorwaarden niet geviseerd worden is niet duidelijk en kan tot oneigenlijk gebruik van deze bepaling leiden.

Noteer ook dat de DBI-aftrek vanaf aanslagjaar 2019 verhoogd wordt van 95,00% naar 100,00%.  Daardoor blijft België nog steeds een onder omstandigheden interessant “holding” land, zeker omdat de interest op leningen aangegaan om een participatie (die kwalificeert voor de DBI-aftrek of meerwaardevrijstelling) nog steeds aftrekbaar is.

Hans Decleir