Grondwettelijk Hof beëindigt jarenlange discriminatie: nu ook verrekening van buitenlandse erfbelasting op roerende goederen mogelijk
Bij het overlijden van een Belgisch rijksinwoner moet – voor de berekening van de erfbelasting – diens wereldwijd vermogen worden aangegeven. Dit kan aanleiding geven tot een dubbele belasting wanneer een deel van dit vermogen in het buitenland gelegen is. De wet voorziet evenwel in een verrekening van de in het buitenland betaalde erfbelasting met de in België verschuldigde erfbelasting, doch uitsluitend voor onroerende goederen. Het gebrek aan een gelijkaardige regeling voor roerende goederen is volgens het Grondwettelijk Hof discriminerend. VLABEL heeft zich recent bij deze visie neergelegd.
Verrekening van buitenlandse belasting bij onroerende goederen
De Vlaamse Codex Fiscaliteit voorziet een regeling voor de problematiek waarbij een Belgisch rijksinwoner bij zijn overlijden onroerende goederen in het buitenland bezit en als zodanig dubbele belasting riskeert. In voorkomend geval is het mogelijk om het bedrag van de in het buitenland betaalde erfbelasting in mindering te brengen van de in België verschuldigde erfbelasting.
Neem het voorbeeld waarbij een Belg overlijdt en in zijn nalatenschap bevindt zich onder andere een onroerend goed, gelegen te Spanje. Hierop dient in Spanje 30 erfbelasting betaald te worden. In België zou op dit onroerend goed 100 erfbelasting verschuldigd zijn. De Belgische wetgeving laat verrekening van de in het buitenland betaalde erfbelasting toe waardoor zij slechts nog 70 erfbelasting zal heffen.
Deze regeling geldt echter niet voor wat betreft roerende goederen (bijvoorbeeld de Spaanse inboedel of een Spaanse wagen), wat leidt tot dubbele belasting.
Beslissing van het Grondwettelijk Hof
Het Hof herinnert ons aan de twee redenen waarom buitenlandse roerende goederen destijds expliciet werden uitgesloten uit de regeling: (a) de vererving van roerende goederen wordt burgerrechtelijk bepaald door het recht van de woonplaats van de erflater en (b) het bleek destijds moeilijk te achterhalen of op de in het buitenland aangehouden roerende goederen daadwerkelijk erfbelasting werd geheven.
Het Hof acht het niet relevant dat de grensoverschrijdende vererving van roerende goederen naar burgerlijk recht bepaald wordt door de woonplaats van de erflater omdat dit ook voor onroerende goederen aan de orde is. Bovendien is gebleken dat bepaalde landen, zoals Spanje, daadwerkelijk erfbelasting heffen op roerende goederen en de internationale mobiliteit van goederen, bijna 100 jaar later, aanzienlijk is toegenomen.
Op grond van deze overwegingen kwam het Hof dan ook tot de conclusie dat een verschillende behandeling, tussen erfgenamen van buitenlandse roerende goederen en buitenlandse onroerende goederen, niet redelijk verantwoord is en bijgevolg discriminatie voorligt.
VLABEL staakt de strijd: welke gevolgen?
VLABEL heeft zich eind juni neergelegd bij de uitspraak van het Hof. Bij taxatie, bezwaar of een verzoek tot ambtshalve ontheffing zal de verrekening aldus in aanmerking worden genomen.
De teruggave, op grond van de procedure van ambtshalve ontheffing, maakt het bovendien mogelijk om retroactief de te veel betaalde erfbelasting op buitenlandse roerende goederen terug te krijgen. Deze retroactiviteit is beperkt tot 5 jaar, te rekenen vanaf 1 januari van het jaar waarin de erfbelasting werd gevestigd. Het verzoek tot ambtshalve ontheffing staat bijgevolg in ieder geval nog open voor aanslagen gevestigd vanaf 1 januari 2017.
Een vereiste van de Administratie is evenwel dat de volgende bewijsstukken worden aangevoerd: (a) een behoorlijk gedateerd kwijtschrift van de in het buitenland betaalde erfbelasting en (b) een door de bevoegde buitenlandse overheid voor eensluidend verklaard afschrift van de aangifte en van de berekening van de rechten.
Besluit
De uitspraak van het Grondwettelijk Hof en de erkenning ervan door VLABEL scheppen een beloftevolle toekomst voor personen met buitenlandse activa. Voor wat betreft de nalatenschappen die na 1 januari 2017 zijn opengevallen, is er een opportuniteit gecreëerd om overtollige belastingen terug te vorderen. Snel handelen is de boodschap!
Eline Depaepe en Evert Moonen
