Verplichte aanpassing van de statuten van uw vennootschap: help ik heb de deadline gemist!

Op 1 januari 2024 liep de deadline af om de statuten van uw vennootschap tijdig in overeenstemming te brengen met de bepalingen van het nieuwe Wetboek vennootschappen en verenigingen (“WVV”, in werking getreden sinds 1 mei 2019). Betekent dit nu dat uw vennootschap een boete dient te betalen? Zal uw vennootschap ontbonden worden? U leest het hierna.

Relatieve impact bij vennootschapsvormen die blijven

Indien uw statuten niet tijdig werden aangepast dan zal uw vennootschap niet automatisch ontbonden worden. Let wel, een CVBA die niet kwalificeert met de definitie van een coöperatieve vennootschap, diende vóór de deadline haar rechtsvorm te wijzigen. Indien u niets ondernomen heeft, verkeert uw ‘oneigenlijke’ CV momenteel in een onduidelijke situatie. Immers, het WVV voorziet in de omzetting van rechtswege naar een BV, maar regelt niet (het momentum van) de beoordeling van het ‘oneigenlijk’ karakter. De ‘oneigenlijke’ CV kan bovendien gerechtelijk ontbonden worden op verzoek van iedere belanghebbende. De rechter kan wel een remediëringstermijn toekennen. U kiest er in dit geval dus best voor om zo spoedig mogelijk uw ‘oneigenlijke’ CV om te zetten naar een andere vennootschapsvorm.

Het verstrijken van de deadline betekent evenmin dat de aanvullende bepalingen van het WVV nu automatisch de afwijkende regelingen of afspraken in uw statuten vervangen. Deze blijven in principe geldig zolang deze niet in strijd zijn met de dwingende bepalingen van het WVV. Deze dwingende bepalingen zijn immers reeds sinds 1 januari 2020 van toepassing op alle vennootschappen. Statutaire bepalingen die hiermee strijdig zijn, worden sinds deze datum reeds als niet geschreven beschouwd.

De vennootschap zal ook niet beboet worden als sanctie. Wel zijn de bestuurders persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schade die de vennootschap of enige derde zou lijden ten gevolge van het niet conformeren aan het WVV. Deze aansprakelijkheid maar vooral de schade zal in veel gevallen eerder een theoretisch punt blijven. Bv. wat is de schade indien uw statuten “kapitaal” vermelden i.p.v. “inbreng”, of verwijzen naar een artikel uit het oude Wetboek van vennootschappen terwijl dit artikel werd hernomen in het WVV? Toch is schade niet uitgesloten. Denk maar aan subsidiedossiers of openbare aanbestedingen, waarbij vaak als voorwaarde wordt gesteld dat uw vennootschap alle Belgische wetgeving naleeft.

Grotere impact bij vennootschappen die verdwijnen

Indien uw vennootschap één van de hieronder vermelde rechtsvormen had en u hebt de statuten/rechtsvorm niet aangepast, dan is uw vennootschap van rechtswege met ingang vanaf 1 januari 2024 omgevormd zoals volgt:

• een Comm. VA wordt een NV met een enige bestuurder;
• een ESV en CVOA worden een VOF;
• een CVBA die niet de definitie van coöperatieve vennootschap vervuld wordt een BV;
• een landbouwvennootschap wordt een VOF, en indien er reeds een stille vennoot was een CommV; en
• een beroepsfederatie en een federatie van beroepsverenigingen wordt een VZW.

De wettelijke regels voor de nieuwe rechtsvorm kunnen wezenlijk verschillen van deze bij uw huidige rechtsvorm. Dit kan leiden tot bv. een ongeldig samengestelde raad van bestuur, nietigheid van bestuursbesluiten, de vraag kan zich stellen of de vennootschap extern nog rechtsgeldig vertegenwoordigd kan worden? Voor het afsluiten van een belangrijke financiering kan dit een struikelblok vormen.

Bijkomende deadline 30 juni 2024

Indien uw vennootschap van rechtswege in een andere rechtsvorm werd omgezet, dient het bestuursorgaan uiterlijk tegen 30 juni 2024 de algemene vergadering bijeen te roepen om de statuten aan te passen aan de gewijzigde rechtsvorm. Ook hier zijn de bestuurders persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schade geleden door de vennootschap of derden ten gevolge van de niet-nakoming van deze verplichting. Noteer dat ook hier een causaal verband zal aangetoond moeten worden tussen de niet-naleving van de verplichting en de beweerde schade, wat in de praktijk niet altijd evident is.

Conclusie

Hoewel de sancties relatief zijn en de gevolgen slechts voor bepaalde vennootschappen een wezenlijke impact hebben, zijn er geen redenen om nog langer te wachten. De flexibiliteit van het WVV biedt bovendien diverse mogelijkheden om uw vennootschap op maat te structureren, bijvoorbeeld ook in functie van uw erfgenamen.

Bart Brunet en Sara Burm
De Langhe Advocaten