Vlabel changes position on civil partnership

Full version only available in Dutch.

Op 27 april 2017 heeft de Vlaamse Belastingdienst (hierna “Vlabel”) een gewijzigd standpunt over de schenking van deelbewijzen van een burgerlijke maatschap met voorbehoud van vruchtgebruik gepubliceerd (de zogenaamde “gesplitste inschrijving”). Deze wijziging heeft belangrijke gevolgen voor de werking van de maatschap in de praktijk.

Waarover gaat het?
In heel wat successieplanningen wordt gebruik gemaakt van een burgerlijke maatschap, gecombineerd met een schenking. Hierdoor kunnen de ouders het ingebrachte vermogen doorschenken naar de kinderen, met een maximaal behoud van controle en inkomsten.

Veelal bestaat deze techniek er in dat de ouders op het ogenblik van oprichting van de maatschap activa – zoals aandelen van een vennootschap, een effectenportefeuille, kunst, … – inbrengen in de maatschap, in ruil voor deelbewijzen. Vervolgens schenken de ouders de blote eigendom van deze deelbewijzen aan hun kinderen en behouden zij zelf het vruchtgebruik voor (i.e. gesplitste inschrijving). Voor de schenking van de delen heeft men in beginsel de keuze tussen een schenking voor een Belgische notaris, dan wel voor een buitenlandse notaris.

Een schenking voor een Belgische notaris is verplicht te registreren, zodat schenkbelasting verschuldigd zal zijn (3% in rechte lijn en tussen echtgenoten, 7% in andere gevallen). Desgevallend kan een beroep gedaan worden op één van de wettelijk voorziene vrijstellingsregelingen, zoals deze voor de schenking van aandelen van een familiale vennootschap.

Indien geschonken wordt voor een buitenlandse notaris is registratie niet verplicht. Mits de schenker minstens 3 jaar na de schenking in leven blijft, kan de blote eigendom van de deelbewijzen belastingvrij overgaan naar de kinderen.

Wanneer de schenker-vruchtgebruiker nadien komt te overlijden, wast het vruchtgebruik aan bij de blote eigendom en is hierover geen erfbelasting meer verschuldigd.

Standpunt Vlabel

Vlabel verandert nu het geweer van schouder. Indien u na 1 juni 2017 de blote eigendom van de deelbewijzen schenkt voor een buitenlandse notaris, zal deze gesplitste inschrijving op het ogenblik van het overlijden van de schenker door Vlabel belast worden in de erfbelasting tegen de waarde van de volle eigendom op het ogenblik van overlijden, zelfs wanneer de schenker 3 jaar na de schenking overlijdt.

Noteer dat de schenking van de volle eigendom van de deelbewijzen voor een buitenlandse notaris vooralsnog niet geviseerd wordt.

Daarnaast neemt Vlabel ook de aangroei van het vermogen van de maatschap in het vizier. Heel wat statuten van maatschappen voorzien immers dat indien de inkomsten van de maatschap niet uitgekeerd worden aan de vruchtgebruiker, deze inkomsten automatisch geïncorporeerd worden in het vermogen van de maatschap.

Dividenden en interesten (de zogenaamde “burgerlijke vruchten”) die vanaf 1 juni 2017 geïncorporeerd worden in het vermogen van de maatschap, worden door Vlabel aangezien als een nieuwe gesplitste inschrijving. Wanneer de schenker-vruchtgebruiker komt te overlijden, zullen de blote eigenaars over deze dividenden en interesten erfbelasting verschuldigd zijn, zelfs indien de schenker 3 jaar na de incorporatie overlijdt.

Noteer dat meerwaarden die bijvoorbeeld gerealiseerd worden naar aanleiding van de verkoop van de onderliggende activa vooralsnog niet geviseerd worden door Vlabel.

Wat moet u onthouden?

De impact van het nieuwe standpunt valt niet te onderschatten. U contacteert het best zo snel mogelijk een fiscaal adviseur om na te gaan wat de bestemming is van de dividenden en interesten van uw maatschap. Indien deze jaarlijks geïncorporeerd worden in het vermogen van de maatschap, dringt een aanpassing van de statuten zich op. Een systematische uitkering van de burgerlijke vruchten aan de vruchtgebruiker impliceert evenwel dat na verloop van tijd een nieuwe successieplanning zal moeten worden opgezet met betrekking tot de uitgekeerde vruchten.

Het schenken van de blote eigendom van de deelbewijzen van de maatschap voor een buitenlandse notaris is – gelet op het standpunt van Vlabel – al helemaal uit den boze. Het schenken tegen de vlakke tarieven in de schenkbelasting (3%, dan wel 7%) weegt dan ook niet op tegen het risico van de toepassing van de progressieve tarieven van de erfbelasting, die kunnen oplopen tot 27%.

Een gewaarschuwd man is er dus twee waard.

Frank De Langhe – Nicolas Lauwers

Published in VOKA – Ondernemers West-Vlaanderen, 10th edition, May 26th 2017